Hệ độ cao quốc gia là một trong những khái niệm vô cùng quan trọng đối với lĩnh vực trắc địa. Thế nhưng, không phải ai cũng hiểu được hệ độ cao quốc gia là gì và tầm quan trọng của khái niệm này. Bài viết sau đây sẽ cung cấp thêm thông tin về hệ độ cao quốc gia và giải nghĩa lý do tại sao chúng quan trọng.
Hệ độ cao quốc gia là gì?
Theo Luật đo đạc và Bản đồ 27/2018/QH14 định nghĩa: Hệ độ cao quốc gia là hệ độ cao được thiết lập theo mốc thời gian xác định và được sử dụng thống nhất trên cả nước để xác định giá trị độ cao của các đối tượng địa lý.
Độ cao HA và HB lên mặt đất theo phương thẳng đứng từ A và B đến mặt quy chiếu Geoid, được gọi là độ cao tuyệt đối, được lấy làm độ cao quốc gia.
Mỗi quốc gia sẽ có một hệ thống độ cao riêng biệt. Hệ thống độ cao của mỗi nước chính là mặt quy chiếu của mực nước biển đo được tại trạm nghiệm triều mỗi quốc gia (còn được gọi là Geoid cục bộ). Tại Việt Nam, độ cao gốc quốc gia là “0”, được xác định gắn với trạm nghiệm triều Hòn Dấu (Đồ Sơn – Hải Phòng).
Mốc cao độ quốc gia tại Hòn Dấu – Hải Phòng.
Hệ độ cao quốc gia là hệ thống điểm đo đạc quốc gia có giá trị độ cao được liên kết tạo thành mạng lưới thống nhất, phủ trùm trên toàn quốc, được thiết lập theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, quy định kỹ thuật theo mốc thời gian để xác định và truyền hệ độ cao quốc gia. Căn cứ vào mật độ và độ chính xác xác định giá trị độ cao, mạng lưới độ cao quốc gia được chia thành lưới độ cao hạng I, lưới độ cao hạng II, lưới độ cao hạng III và lưới độ cao hạng IV.
Tầm quan trọng của hệ độ cao quốc gia
Hệ độ cao quốc gia đóng vai trò quan trọng, phục vụ trong nhiều lĩnh vực như nghiên cứu khoa học, các công trình xây dựng trong công nghiệp, nông nghiệp, đô thị và đảm bảo an ninh quốc phòng…
– Làm cơ sở xây dựng lưới khống chế độ cao:
Hệ độ cao quốc gia còn có tầm quan trọng to lớn đối với mỗi quốc gia. Hệ độ cao là cơ sở nền tảng để xây dựng lưới khống chế độ cao, phục vụ đo vẽ bản đồ địa chính, địa chính, thiết kế và thi công xây dựng công trình, bảo vệ an ninh quốc phòng và phát triển kinh tế – xã hội. Nhờ vào hệ độ cao quốc gia mà các công việc như: Quản lý lãnh thổ, điều tra cơ bản, thiết lập an ninh quốc gia, quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu… được thực hiện suôn sẻ hơn.
- Trong xây dựng và đo vẽ bản đồ:
Trong trắc địa, để hạn chế được sai số tích lũy, tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình thi công, người ta cần dựa vào hệ độ cao quốc gia làm mốc để xây dựng lưới khống chế độ cao.
Lưới khống chế độ cao là một tập hợp gồm những điểm được cố định ngoài thực địa, có độ cao H được xác định chính xác, làm cơ sở cho việc nghiên cứu khoa học, bố trí công trình và đo vẽ bản đồ.
Dựa vào quy mô và độ chính xác, lưới khống chế độ cao trong đo vẽ bản đồ được chia ra làm 3 loại, theo thứ tự giảm dần: Lưới khống chế độ cao nhà nước hạng I, II, III, IV; Lưới khống chế độ cao kỹ thuật; Lưới khống chế độ cao đo vẽ.
Dựa vào hình dạng, lưới khống chế độ cao được phân chia thành: Dạng đường đơn; Dạng một hay nhiều điểm nút; Dạng vòng khép kín.
- Trong bảo đảm an ninh quốc phòng:
Trong đo đạc, thiết lập bản đồ, hệ độ cao quốc gia có đóng góp quan trọng và là một trong những yếu tố nền tảng để phát triển hạ tầng dữ liệu không gian địa lý Việt Nam. Bên cạnh đó, đây cũng là một căn cứ quan trọng để thiết lập và đảm bảo an ninh quốc gia, quản lý vùng lãnh thổ quốc gia.
- Phục vụ phát triển kinh tế – xã hội:
Tại Việt Nam hiện nay, công tác đo vẽ và thiết lập bản đồ có mối liên quan mật thiết, hỗ trợ cho các công tác nghiên cứu và quy hoạch, quản lý nguồn tài nguyên và theo dõi biến đổi của khí hậu. Mà trong đó, hệ độ cao quốc gia đóng vai trò nòng cốt trong việc đo vẽ và thiết lập bản đồ.
– Xác định mối liên hệ giữa mực nước biển giữa các đại dương:
Hệ độ cao quốc gia Việt Nam được tính dựa trên cơ sở mực nước trung bình của Trạm hải văn Hòn Dấu – Hải Phòng. Tuy nhiên, độ cao của mực nước biển trung bình tại các khu vực là khác nhau. Do đó, mỗi quốc gia cần phải thống nhất một hệ độ cao chung để sử dụng. Ngoài ra, trong bối cảnh khí hậu ngày càng biến đổi, việc nghiên cứu sử dụng các hệ quy chiếu độ cao theo mực nước biển trung bình của khu vực đóng vai trò lớn trong các công tác quy hoạch, xây dựng và nghiên cứu khoa học.
– Phục vụ cho các nghiên cứu khoa học về Trái Đất:
Ngoài những đóng góp trong lĩnh vực trắc địa, hệ độ cao quốc gia còn tham gia vào việc nghiên cứu độ cao của bề mặt Trái đất tự nhiên so với mặt Geoid và mặt Ellipsoid, nghiên cứu sự thay đổi của các mặt thuỷ chuẩn và trường trọng lực của Trái Đất, xác định sự biến dạng của lãnh thổ quốc gia do các hoạt động nội sinh bên trong vỏ Trái đất thuộc lãnh thổ quốc gia.
Hệ độ cao quốc gia có tầm quan trọng không hề nhỏ trong cả trắc địa lẫn các lĩnh vực khác về quốc phòng, kinh tế – xã hội…Liên hệ đến HOTLINE 0903 825 125 để được tư vấn về các giải pháp và thiết bị đo đạc giúp thiết lập mốc độ cao và lưới khống chế độ cao chính xác nhất!
>>> Xem thêm: 8 bước để Dẫn mốc cao độ công trình bằng Máy thủy bình chính xác nhất!
