Ứng dụng GIS đang ngày càng được quan tâm trong công cuộc phát triển đô thị bền vững tại Việt Nam. Đi đôi với sự phát triển công nghệ và kỹ thuật, việc ứng dụng GIS cũng gặp phải những khó khăn nhất định. Bài viết sau sẽ cung cấp thêm những thông tin về chủ trương ứng dụng GIS trong quản lý phát triển đô thị bền vững tại Việt Nam hiện nay.
Chủ trương ứng dụng GIS trong quản lý phát triển đô thị bền vững tại Việt Nam
GIS là từ viết tắt của Geographic Information System, được hiểu là Hệ thống thông tin địa lý. Hiện nay, GIS được ứng dụng phổ biến và rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, nhưng chủ yếu nhất vẫn là các ứng dụng trong lĩnh vực liên quan đến quản lý tài nguyên và môi trường.
Trong khoảng 5 năm trở lại đây, GIS ngày càng được quan tâm hơn và bắt đầu được nghiên cứu, ứng dụng trong công tác khảo sát đo đạc, quản lý quy hoạch, cũng như quản lý hạ tầng kỹ thuật (cây xanh, cấp nước,…)
Ý thức được vai trò và tầm quan trọng của GIS trong ngành xây dựng nói chung và trong công tác quản lý đô thị nói riêng, Chính phủ và Bộ Xây dựng đã ban hành những chủ trương, văn bản nhằm đưa ra chỉ đạo, định hướng về ứng dụng GIS trong công tác quản lý phát triển đô thị bền vững. Một số văn bản, chỉ đạo cụ thể được đề cập đến trong:
- Quyết định số 950/QĐ-TTg phê duyệt Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 – 2025 và định hướng đến năm 2030.
- Quyết định số 950/QĐ-TTg phê duyệt Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 – 2025 và định hướng đến năm 2030.
- Công văn số 1247/BXD-PTĐT về việc Hướng dẫn tổ chức thiết lập Hệ thống CSDL đô thị liên thông trên nền GIS phục vụ phát triển đô thị thông minh.
Cùng với chủ trương đó, nhiều địa phương trên cả nước đã từng bước ứng dụng GIS vào công tác quản lý đô thị và đạt được kết quả đáng chú ý như TPHCM, Bình Dương, Thái Bình, Bắc Ninh, Sơn La, Huế,… Tại nhiều khu vực, GIS đã được sử dụng để quản lý cơ sở dữ liệu về quy hoạch xây dựng thông qua thể hiện một cách trực quan trên nền tảng Web GIS; kết hợp GIS với công nghệ viễn thám được sử dụng trong giám sát môi trường, quản lý tài nguyên nước, rừng,… cùng với nhiều ứng dụng khác.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, mặt khác việc ứng dụng GIS trong quản lý phát triển đô thị vẫn gặp phải nhiều khó khăn từ vướng mắc chính sách cũng như quy định chưa có tính thống nhất và đầy đủ. Không những vậy, nhiều địa phương vẫn chưa thật sự quan tâm và sẵn sàng về chuyên môn để ứng dụng GIS.
Nhằm khắc phục và giải quyết những khó khăn, vướng mắc khi ứng dụng GIS, ngày 14/04/2022, Bộ Xây dựng đã ban hành công văn số 1247/BXD-PTĐT về hướng dẫn các tổ chức thiết lập hệ thống cơ sở dữ liệu đô thị liên thông trên nền GIS.
Thế mạnh của GIS trong quản lý phát triển đô thị bền vững tại Việt Nam
Quản lý phát triển đô thị bền vững là một quá trình quản lý trong đó yếu tố bền vững là trọng tâm cho sự phát triển. Sự phát triển đô thị bền vững được thể hiện qua 3 mặt, đó là kinh tế, xã hội và môi trường.
Quản lý phát triển đô thị bền vững được thế hiện qua 3 mặt.
Công cụ quản lý, kỹ thuật hiện đại là những yếu tố không thể thiếu để có thể quản lý phát triển đô thị bền vững. GIS được xem là một công cụ hiệu quả, chính xác cao với những thế mạnh như mô hình hóa, phân tích không gian; cải thiện lưu trữ và tương tác dữ liệu; nâng cao khả năng truy cập và chia sẻ. Cụ thể, các thế mạnh của GIS được ứng dụng trong quản lý phát triển đô thị bền vững tại Việt Nam được thể hiện qua:
- GIS được sử dụng trong đánh giá và mô hình hóa đô thị bằng cách gắn các vấn đề, tiêu chí cụ thể cùng với các yếu tố vị trí, không gian địa lý, cung cấp dữ liệu trực quan, chính xác, đáng tin cậy.
- GIS giúp kiểm soát và đo lường các nguồn lực sẵn có, nhờ đó xác định được các ưu tiên phát triển.
Ứng dụng GIS giúp hỗ trợ ra quyết định quản lý phát triển đô thị bền vững tại Việt Nam
Để đánh giá khả năng ứng dụng GIS trong quản lý phát triển đô thị bền vững, cần xem xét đến mối liên hệ cùng với các tiêu chí về phát triển bền vững của đô thị. Trong nghiên cứu “Phân tích chính sách đô thị hóa trong quá trình đô thị hóa tác động đến phát triển bền vững đô thị ở Việt Nam” đã đề xuất 10 nhóm tiêu chí, bao gồm:
- (1) Quy hoạch vùng và quy hoạch đô thị phù hợp với các vùng địa lý và điều kiện sinh thái tự nhiên, bảo vệ môi trường;
- (2) Kinh tế đô thị phát triển ổn định và bền vững tạo nhiều việc làm cho mọi thành phần kinh tế và mọi người dân đô thị;
- (3) Trình độ dân trí đô thị và nguồn lực phát triển đủ mạnh;
- (4) Trình độ quản lý quy hoạch và phát triển đô thị bền vững;
- (5) Dịch vụ đô thị đáp ứng yêu cầu phục vụ đô thị ngày càng cao;
- (6) Cơ sở hạ tầng xã hội đô thị đáp ứng kịp thời và đầy đủ;
- (7) Cơ sở hạ tầng kỹ thuật đô thị đáp ứng kịp thời và đầy đủ;
- (8) Lồng ghép quy hoạch môi trường trong quy hoạch xây dựng đô thị;
- (9) Huy động cộng đồng tham gia công tác quy hoạch và quản lý xây dựng đô thị;
- (10) Hợp tác, điều hành và quản lý xây dựng đô thị.
Dựa trên các nhóm tiêu chí trên, GIS có thể được ứng dụng trong hỗ trợ đưa quyết định về quản lý phát triển đô thị bền vững, với các ứng dụng cụ thể bao gồm:
- Tổng hợp, phân tích dữ liệu về kinh tế và xã hội nhằm hỗ trợ quy hoạch, lên kế hoạch xây dựng.
- Kiểm soát xung đột, lồng ghép yếu tố môi trường, đảm bảo tính bền vững.
- Huy động cộng đồng tham gia vào quy hoạch và quản lý thông qua thu thập ý kiến, giám sát,…
- Kiểm soát tài nguyên, tình trạng môi trường, đánh giá tác động của môi trường.
- Giám sát các chỉ số phát triển, quản lý đô thị hóa, kiểm soát thời gian thực tình hình xây dựng,…
Giải pháp thu thập và tích hợp GIS hỗ trợ quản lý phát triển đô thị đang được cung cấp tại Đất Hợp
Có thể nhận thấy rằng, hệ thống thông tin địa lý GIS ngày nay đã góp phần quan trọng trong công tác quản lý phát triển đô thị bền vững tại Việt Nam. Đất Hợp hiện đang là một trong các đơn vị hàng đầu về cung cấp trọn bộ thiết bị và phần mềm có thể đáp ứng được nhu cầu thu thập và tích hợp GIS của quý khách hàng:
| Nhóm thiết bị phần cứng | Trimble Catalyst DA2 |  |
| Trimble SiteVision |  |
|
| Phần mềm | Hãng Trimble |
|
| Hãng Blue Marble Geographics |
|
Để tìm hiểu thêm thông tin chi tiết về ứng dụng GIS, cũng như các thiết bị, phần mềm sử dụng cho thu thập và tích hợp GIS, hãy liên hệ ngay đến HOTLINE 0903 825 125 để được hỗ trợ ngay hôm nay!
>>> Xem thêm: TỔNG QUAN VỀ GIS VÀ 2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
