Từ 2026, công trình nào bắt buộc lập mô hình hiện trạng?

Theo Quyết định số 258/QĐ-TTg ngày 17/3/2023 của Thủ tướng Chính phủ, từ năm 2026, việc lập mô hình hiện trạng công trình sẽ trở thành yêu cầu bắt buộc đối với một số loại hình dự án xây dựng, đặc biệt là những công trình có quy mô lớn và sử dụng vốn đầu tư công. Quy định này hướng đến mục tiêu tăng cường hiệu quả trong quản lý, vận hành và bảo trì công trình, đồng thời đáp ứng xu hướng chuyển đổi số của ngành xây dựng.

BIM là gì?

Building Information Modeling – BIM hay còn gọi là Mô hình thông tin công trình là một phương pháp tiếp cận mới trong thiết kế, xây dựng và quản lý công trình xây dựng, trong đó thông tin của công trình được tích hợp vào một mô hình kỹ thuật số duy nhất. Mô hình này không chỉ thể hiện hình học 3D mà còn bao gồm các thông tin chi tiết về vật liệu, kết cấu, tiến độ, chi phí và vòng đời vận hành của công trình.

Mô hình thông tin công trình BIM.

Mô hình thông tin công trình BIM có khác gì so với bản vẽ truyền thống?

Những công trình nào bắt buộc phải lập mô hình hiện trạng từ năm 2026?

Theo Quyết định số 258/QĐ-TTg ngày 17/3/2023 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt lộ trình áp dụng mô hình thông tin công trình (BIM) trong hoạt động xây dựng và quản lý vận hành công trình, từ năm 2026, việc lập mô hình hiện trạng trở thành yêu cầu bắt buộc đối với một số dự án, công trình thuộc các nhóm sau:

– Các công trình xây dựng sử dụng vốn đầu tư công, vốn nhà nước ngoài ngân sách:

Các dự án công trình có tổng mức đầu tư lớn (thường là từ nhóm B trở lên) do các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp nhà nước làm chủ đầu tư cần lập mô hình hiện trạng, bao gồm:

• Công trình xây dựng dân dụng.
• Công trình giao thông.
• Công trình công nghiệp.
• Công trình hạ tầng kỹ thuật.

Dự án cải tạo, sửa chữa lớn hoặc bảo tồn di tích: Đặc biệt các công trình có giá trị lịch sử, văn hóa hoặc quy mô lớn, phức tạp.

– Công trình có yêu cầu quản lý vận hành, bảo trì phức tạp

Các tòa nhà cao tầng, khu đô thị lớn, trung tâm thương mại, công trình công cộng quy mô lớn… có yêu cầu quản lý dữ liệu vận hành, lắp đặt hệ thống cơ điện MEP, hệ thống an ninh, phòng cháy chữa cháy… cần được lập mô hình hiện trạng.

– Công trình xây dựng thuộc danh mục bắt buộc áp dụng BIM

Theo quy định chi tiết từ các Bộ quản lý công trình chuyên ngành (Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông Vận tải…), một số loại công trình cụ thể sẽ được đưa vào danh mục áp dụng bắt buộc BIM, trong đó có lập mô hình hiện trạng.

– Công trình yêu cầu thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan đến hiện trạng

Dự án phải thực hiện giải phóng mặt bằng, đo đạc hiện trạng phục vụ thiết kế, xin giấy phép xây dựng, quản lý quy hoạch… cần được lập mô hình hiện trạng.

Đại công trình cấp quốc gia Nhà ga hành khách cảng hàng không quốc tế Long Thành áp dụng quy trình công nghệ BIM trong xây dựng.

Lợi ích của việc lập mô hình hiện trạng công trình

Việc bắt buộc lập mô hình hiện trạng bằng BIM mang lại nhiều lợi ích thiết thực:

• Đảm bảo tính chính xác, minh bạch về hiện trạng công trình trước khi thực hiện các dự án xây mới, cải tạo, sửa chữa.
• Tạo dữ liệu số đồng bộ phục vụ quản lý đô thị, quản lý tài sản công, vận hành bảo trì và chuyển giao cho các thế hệ sau.
• Giảm thiểu sai sót, thất thoát, kéo dài tuổi thọ và đảm bảo an toàn cho công trình.

Việc lập mô hình hiện trạng công trình bằng BIM từ năm 2026 là một bước tiến quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số của ngành xây dựng Việt Nam. Các chủ đầu tư, đơn vị tư vấn và nhà thầu cần chủ động chuẩn bị nguồn lực, công nghệ và nhân sự để đáp ứng yêu cầu này, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả đầu tư xây dựng trong thời đại mới.

>>> Xem thêm: Liên kết scan 3D laser và BIM để tạo ra mô hình xây dựng chi tiết