Triều cường là gì? Nguyên nhân và thời điểm xảy ra triều cường

Triều cường là hiện tượng tự nhiên thể hiện sự thay đổi mực nước biển do ảnh hưởng của lực hấp dẫn từ Mặt Trăng và Mặt Trời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết hơn về định nghĩa triều cường, nguyên nhân gây ra hiện tượng này, cũng như thời điểm xảy ra triều cường.

Triều cường là gì?

Triều cường là hiện tượng khi thủy triều đạt mức cao nhất trong một chu kỳ. Hiện tượng này xảy ra do sự tác động mạnh mẽ của lực hấp dẫn từ Mặt Trăng và Mặt Trời lên Trái Đất. Thời điểm triều cường thường diễn ra vào các ngày 30-1 và 15-16 âm lịch hàng tháng, khi cả Mặt Trăng, Mặt Trời và Trái Đất nằm trên một đường thẳng.

Nhiều người hay nhầm lẫn triều cường với thủy triều, nhưng thực ra đây là hai hiện tượng khác nhau. Thủy triều đề cập đến sự lên xuống của nước biển, sông ngòi… theo một chu kỳ thời gian, tùy thuộc vào các biến chuyển thiên văn. Thủy triều được chia thành bốn giai đoạn chính:

• Triều dâng (Flood Tide): Khi mực nước biển tăng cao trong vài giờ, khiến các vùng gian triều bị ngập.
• Triều cường (High Tide): Đây là thời điểm mà nước đạt đến mức cao nhất.
• Triều xuống (Ebb Tide): Mức nước biển giảm trong vài giờ, làm lộ ra các khu vực gian triều.
• Triều thấp (Low Tide): Nước hạ xuống đến mức thấp nhất của nó.

Như vậy, có thể hiểu rằng, triều cường là một trong 4 giai đoạn của một chu kỳ thuỷ triều.

4 chu kỳ của thủy triều.

Nguyên nhân và thời điểm xảy ra triều cường

– Nguyên nhân xảy ra triều cường

Hiện tượng triều cường diễn ra do một số nguyên nhân chính, trong đó nổi bật nhất là lực hấp dẫn của Mặt Trăng và Mặt Trời. Khi Mặt Trăng và Mặt Trời sắp xếp thẳng hàng với Trái Đất, lực hấp dẫn từ hai thiên thể này tạo ra tác động mạnh mẽ lên mặt nước của đại dương, kéo nước biển dâng cao đáng kể.

Lực hấp dẫn của Mặt Trăng và Mặt Trời là nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng triều cường.

Ngoài nguyên chính trên, hiện tượng triều cường còn xảy ra do:

• Thời điểm trong năm: Những thời điểm cụ thể trong tháng như đã nêu trên không chỉ mang lại sự dâng cao của triều cường mà còn cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa các chu kỳ thiên văn và hiện tượng tự nhiên này. Sự thay đổi của các pha Mặt Trăng tạo ra những biến động trong mực nước, giúp chúng ta có thể dự đoán được thời gian xảy ra triều cường.
• Mùa mưa: Trong thời gian mùa mưa, lượng nước từ các con sông đổ về biển tăng lên đáng kể. Khi lượng nước này kết hợp với triều cường, nó có thể làm cho mực nước biển dâng lên cao hơn mức bình thường. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến các khu vực ven biển mà còn có thể gây ra ngập lụt ở những khu vực thấp hơn.
• Biến đổi khí hậu: Sự thay đổi khí hậu toàn cầu đang làm gia tăng mực nước biển, góp phần không nhỏ vào tần suất và mức độ nghiêm trọng của triều cường. Nhiệt độ trái đất tăng lên làm tan băng ở các vùng cực và làm nước biển dâng cao hơn, tạo ra những điều kiện thuận lợi cho hiện tượng triều cường xảy ra thường xuyên và nghiêm trọng hơn.

– Thời điểm xảy ra triều cường

Triều cường là một hiện tượng tự nhiên đáng chú ý, phụ thuộc chủ yếu vào sự tương tác giữa Mặt Trăng và Mặt Trời với Trái Đất. Sự biến đổi của thủy triều diễn ra theo bốn mùa trong năm, do sự thay đổi khoảng cách giữa ba thiên thể này trong quỹ đạo di chuyển của chúng.

Chính vì vậy, triều cường thường xảy ra vào những thời điểm cụ thể khi Mặt Trăng, Mặt Trời và Trái Đất sắp xếp thẳng hàng, thường vào các ngày 30-1 và 15-16 âm lịch hàng tháng.

• Vào ngày 30 và 1 âm lịch (đêm tối): Mặt Trăng nằm ở vị trí chính giữa giữa Mặt Trời và Trái Đất. Trong giai đoạn này, lực hấp dẫn từ Mặt Trăng tạo ra tác động mạnh lên nước biển, khiến cho mực nước dâng cao.
• Vào ngày 15 và 16 âm lịch (ngày trăng tròn): Mặt Trăng lúc này nằm đối xứng với Mặt Trời qua Trái Đất. Ở thời điểm này, Mặt Trăng gần gũi hơn với Trái Đất, làm tăng cường độ của lực hấp dẫn tác động lên mặt nước. Kết quả là, hiện tượng triều cường diễn ra mạnh mẽ hơn, gây ra sự dâng cao rõ rệt của mực nước biển.

Hiện tượng triều cường và những ảnh hưởng đến đời sống

– Ảnh hưởng tích cực của triều cường

Triều cường mang lại nhiều lợi ích cho hoạt động sản xuất và sinh kế của người dân. Một trong những lợi ích lớn nhất là khả năng tận dụng sự lên xuống của thủy triều để phát triển nghề đánh bắt và nuôi trồng thủy sản. Nhờ vào sự biến đổi của mực nước trong các ao, hồ, kênh và rạch, người nuôi có thể tiết kiệm được sức lao động và chi phí, đồng thời nâng cao sản lượng thủy sản một cách hiệu quả.

Tận dụng sự lên xuống của thủy triều để phát triển ngành đánh bắt thủy sản.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, người dân cũng tận dụng triều cường để thực hiện các hoạt động như tưới tiêu ruộng, tiêu úng, rửa mặn và khử phèn. Sự thay đổi của thủy triều tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý nước trong các vùng quy hoạch, giúp cải thiện năng suất cây trồng và bảo vệ đất đai.

– Ảnh hưởng tiêu cực của triều cường

Mặc dù triều cường có nhiều lợi ích, nhưng cũng đi kèm với những tác động tiêu cực, đặc biệt là trong mùa lũ. Khi triều cường xảy ra, nước không thoát nhanh được, dẫn đến tình trạng ngập úng và làm cho nước mặn xâm nhập vào các đồng ruộng ở hạ lưu, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp.

Trong mùa mưa bão, triều cường có thể làm tăng mực nước một cách đột ngột, ảnh hưởng đến các vùng đồng bằng ven biển. Sự dâng cao của nước không chỉ gây ngập lụt mà còn làm thay đổi dòng chảy và vận chuyển phù sa, gây ra những biến động trong hệ sinh thái.

Khu vực Đồng bằng sông Cửu Long là một ví dụ điển hình cho những tác động phức tạp của triều cường và xâm thực nước biển. Sự gia tăng mực nước biển có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến quy hoạch nông nghiệp và hệ thống thủy lợi trong khu vực này.

Hơn nữa, triều cường cũng tác động đến đời sống sinh hoạt của người dân. Khi triều cường xảy ra, áp lực lên hệ thống thoát nước của các đô thị gia tăng, dẫn đến tình trạng ngập lụt trên nhiều tuyến đường. Trong nhiều trường hợp, nước còn tràn vào nhà dân, gây ra những phiền toái lớn cho cuộc sống hàng ngày của người dân.

Hiện tượng triều cường gây ngập lụt trên nhiều tuyến đường tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Hiện nay, việc ứng dụng các công nghệ, thiết bị hiện đại có thể giúp dự báo được triều cường, từ đó giảm thiểu các ảnh hưởng tiêu cực của hiện tượng thời tiết này. Để được tư vấn và hỗ trợ thêm thông tin chi tiết, hãy liên hệ ngay đến HOTLINE 0903 825 125 ngay!

>>> Xem thêm: Dự báo triều cường với thiết bị và công nghệ gì?