Triều cường là một hiện tượng tự nhiên mà nhiều người sống ở vùng ven biển và cửa sông thường gặp phải, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về nó. Vậy triều cường thực sự là gì? Liệu nó có phải là thủy triều hay không? Trong bài viết này, hãy cùng Đất Hợp tìm lời giải đáp nhé!
Triều cường là gì?
– Triều cường là gì?
Triều cường là một hiện tượng tự nhiên diễn ra mỗi ngày tại các vùng biển, sông trên khắp thế giới. Đây là hiện tượng về sự biến đổi thường xuyên của mực nước biển, dòng sông và thay đổi theo chu kỳ định kỳ.
“Triều cường” là khái niệm chỉ thời điểm thủy triều dâng cao nhất trong chu kỳ của nó và thường xảy ra khi lực hấp dẫn giữa Mặt Trăng và Mặt Trời tác động mạnh nhất lên Trái Đất.
Hiện tượng triều cường thường xảy ra vào những ngày 30-01 và 15-16 âm lịch hàng tháng, tại thời điểm Mặt Trăng, Mặt Trời và Trái Đất nằm thẳng hàng với nhau. Triều cường được tạo ra chủ yếu từ sự tương tác giữa lực hút thuận và lực đẩy giữa Trái Đất, Mặt Trăng và Mặt Trời.
Hiện tượng triều cường xảy ra khi lực hấp dẫn giữa Mặt Trăng và Mặt Trời tác động mạnh nhất lên Trái Đất.
– Nguyên nhân dẫn đến triều cường
Trên thực tế có 3 nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng triều cường:
- Lực hấp dẫn của Mặt Trăng và Mặt Trời lên Trái Đất:
+ Tác động từ lực hút thuận và lực đẩy của Mặt Trăng: Mặt Trăng có khả năng tác động hút lên nước biển từ đó tạo ra một sự biến đổi ngắn hạn trong mực nước biển. Khi Mặt Trăng chuyển động xoay quanh Trái Đất, sự hút thuận cùng lực đẩy dẫn đến các mức nước biển sẽ thay đổi theo chu kỳ ngắn 12 giờ 25 phút.
+ Tác động của Mặt Trời: Tương tự Mặt Trăng, Mặt Trời cũng có thể gây ảnh hưởng nhưng sẽ nhỏ hơn do khối lượng của Mặt Trời lớn hơn Mặt Trăng.
- Thời điểm trong năm: Hiện tượng triều cường thường xảy ra vào ngày 30-01 và 15-16 âm lịch hàng tháng tại thời điểm lực hấp dẫn của Mặt Trời và Mặt Trăng tác động lớn nhất. Bên cạnh đó, trong thời điểm mùa mưa, lượng nước sông đổ về biển cũng nhiều hơn, kết hợp cùng với triều cường sẽ khiến mực nước dâng cao hơn so với thông thường.
- Biến đổi khí hậu: Mực nước biển gia tăng từ sự biến đổi của khí hậu cũng góp phần tăng tần suất và mức độ nghiêm trọng của hiện tượng triều cường.
Trong đời sống, triều cường có thể gây ra nhiều ảnh hưởng, đặc biệt là tại các khu vực ven biển và vùng thấp, những nơi dễ bị ngập lụt.
– Chu kỳ của triều cường
Triều cường diễn ra theo chu kỳ nhất định, được gọi là chu kỳ triều. Mỗi chu kỳ này kéo dài khoảng 24 giờ 50 phút và bao gồm hai triều lớn và hai triều nhỏ. Cụ thể:
- Triều lớn (thủy triều cao): Đây là thời điểm mực nước biển đạt đến mức cao nhất trong chu kỳ, khi lực hút từ Mặt Trăng và Mặt Trời hoạt động cùng nhau, khiến nước biển dâng cao.
- Triều nhỏ (thủy triều thấp): Ngược lại, đây là thời điểm mực nước biển ở mức thấp nhất, khi lực hút từ Mặt Trăng và Mặt Trời gần như không có sự tác động lẫn nhau.
Triều cường có phải là thủy triều không?
Triều cường và thủy triều đều liên quan đến sự thay đổi mực nước biển, nhưng 2 khái niệm này không hoàn toàn giống nhau.
- Thủy triều là hiện tượng mực nước biển dâng lên và hạ xuống theo chu kỳ do tác động của lực hấp dẫn từ mặt trăng và mặt trời. Thủy triều diễn ra đều đặn, thường có hai lần dâng và hai lần hạ mỗi ngày.
- Triều cường là hiện tượng mực nước biển dâng lên cao hơn mức bình thường, thường xảy ra vào những thời điểm đặc biệt, chẳng hạn như vào ngày trăng tròn hoặc ngày trăng mới. Ngoài ra, triều cường có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khí tượng như gió mạnh và áp suất không khí thấp, dẫn đến việc nước biển dâng cao hơn nữa. Triều cường có thể gây ra ngập lụt ở những khu vực ven biển hoặc gần các con sông.
Qua đó có thể thấy rằng, triều cường là một dạng cụ thể của thủy triều, diễn ra trong những điều kiện nhất định và có thể gây ra ngập lụt hoặc những tác động khác đến môi trường sống.
Tác động của triều cường và tình hình triều cường tại Việt Nam
Triều cường có nhiều tác động đến đời sống, môi trường, và kinh tế, đặc biệt tại những khu vực ven biển. Tại Việt Nam, triều cường thường gây ra các vấn đề như:
- Ngập lụt: Triều cường có thể dẫn đến ngập lụt ở các khu vực ven biển và cửa sông, ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân và cơ sở hạ tầng.
- Sản xuất nông nghiệp: Nước biển dâng cao có thể làm mặn đất đai, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là ở các vùng trồng lúa và cây ăn trái.
- Đánh bắt thủy sản: Mực nước biển thay đổi có thể tác động đến hoạt động đánh bắt hải sản, làm thay đổi môi trường sống của các loài cá.
- Cơ sở hạ tầng: Triều cường có thể gây thiệt hại cho các công trình hạ tầng như đường giao thông, cầu cống, và nhà cửa, đặc biệt ở những khu vực thấp.
- Sức khỏe cộng đồng: Ngập lụt có thể dẫn đến tình trạng ô nhiễm nước, gia tăng nguy cơ bệnh tật trong cộng đồng.
Hiện tượng triều cường gây ngập lụt, cản trở đời sống sinh hoạt người dân.
Việt Nam có bờ biển dài và nhiều cửa sông lớn, khiến cho hiện tượng triều cường diễn ra phổ biến. Một số khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề bao gồm:
- Đồng bằng sông Cửu Long: Đây là khu vực thường xuyên bị triều cường, đặc biệt vào mùa mưa và các tháng có thủy triều cao. Ngập lụt thường xảy ra, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt của người dân.
- Thành phố Hồ Chí Minh: Triều cường gây ra ngập lụt cho nhiều khu vực, đặc biệt vào thời điểm triều cường kết hợp với mưa lớn, khiến giao thông và sinh hoạt bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
- Hà Nội: Mặc dù không nằm ven biển, nhưng một số khu vực gần sông Hồng cũng chịu tác động của triều cường, đặc biệt trong các tháng có lượng mưa lớn.
Hy vọng thông qua bài viết trên, Đất Hợp đã giúp quý bạn đọc hiểu thêm về hiện tượng triều cường, và điểm khác biệt giữa triều cường và thủy triều. Ngoài ra nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về triều cường và theo dõi triều cường, hãy liên hệ ngay đến HOTLINE 0903 825 125 để được tư vấn và hỗ trợ chi tiết!
>>> Xem thêm: Đo các yếu tố dòng chảy, lưu lượng, sóng, triều như thế nào?
