Mô hình số độ cao (DEM) là một thuật ngữ khá phổ biến trong ngành đo đạc. Hãy cùng Đất Hợp tìm hiểu chi tiết hơn về mô hình này, cũng như ứng dụng và cách xây dựng mô hình DEM qua bài viết dưới đây.

Mô hình số độ cao (DEM) là gì?

Mô hình số độ cao DEM – Digital Elevation Model là một biểu diễn số hóa của bề mặt địa hình, cung cấp thông tin chi tiết về độ cao tại các điểm khác nhau trên bề mặt Trái Đất. DEM đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực, từ nghiên cứu khoa học đến ứng dụng thực tiễn như quy hoạch đô thị, quản lý tài nguyên.

Ứng dụng của mô hình số độ cao DEM

Mô hình số độ cao DEM có rất nhiều ứng dụng trong thực tế. Một số ứng dụng của mô hình DEM như sau:

  • Phân tích địa hình: Tính toán độ dốc, hướng dốc, điểm cao nhất, thấp nhất.
  • Mô hình hóa thủy văn: Nghiên cứu dòng chảy, lũ lụt, xói mòn.
  • Quy hoạch đô thị: Lập kế hoạch sử dụng đất, đánh giá tác động môi trường.
  • Khảo sát địa chất: Phân tích địa chất, tìm kiếm khoáng sản.
  • Lập bản đồ địa hình: Tạo các bản đồ địa hình 3D.

Ví dụ, mô hình số độ cao DEM được sử dụng để phân tích địa hình, tính toán độ dốc, hướng dốc, xác định các khu vực có nguy cơ xói mòn cao. Trong lĩnh vực thủy văn, DEM được sử dụng để mô hình hóa dòng chảy, dự báo lũ lụt. Ngoài ra, DEM còn được ứng dụng trong quy hoạch đô thị, lập bản đồ địa hình, khảo sát địa chất, và nhiều lĩnh vực khác.

Phương pháp tạo mô hình số độ cao (DEM)

Mô hình số độ cao DEM có thể được tạo ra bằng nhiều phương pháp khác nhau. Phương pháp trực tiếp bao gồm việc đo đạc độ cao tại các điểm bằng các thiết bị như GNSS, toàn đạc điện tử. Phương pháp gián tiếp sử dụng các dữ liệu từ ảnh vệ tinh, ảnh hàng không hoặc LiDAR để tạo ra DEM. Mỗi phương pháp có ưu và nhược điểm riêng, cần được lựa chọn phù hợp với mục đích sử dụng và điều kiện thực tế. Cụ thể như sau:

– DEM trực tiếp:

  • Đo đạc bằng thiết bị: Sử dụng các thiết bị như GNSS, toàn đạc điện tử đo độ cao tại các điểm cụ thể trên địa hình. Phương pháp này cho độ chính xác cao nhưng tốn nhiều thời gian và công sức.
  • LiDAR (Light Detection and Ranging): Sử dụng tia laser để quét và đo khoảng cách đến bề mặt địa hình. LiDAR cung cấp dữ liệu DEM rất chi tiết và chính xác, đặc biệt hữu ích trong việc tạo ra các mô hình 3D của địa hình. Mạnh nhất và hữu hiệu nhất là LiDAR UAV.
Mô hình số độ cao (DEM) là gì? Ứng dụng và cách xây dựng mô hình DEM

Sử dụng thiết bị GNSS hoặc toàn đạc điện tử để khảo sát.

Mô hình số độ cao (DEM) là gì? Ứng dụng và cách xây dựng mô hình DEM

Sử dụng LiDAR UAV để khảo sát.

– DEM gián tiếp:

  • Từ ảnh vệ tinh: Sử dụng các thuật toán Photogrammetry để trích xuất thông tin độ cao từ ảnh vệ tinh. Phương pháp này cho phép tạo DEM với vùng phủ rộng nhưng độ chính xác có thể thấp hơn so với các phương pháp khác.
  • Từ ảnh hàng không: Tương tự như ảnh vệ tinh, nhưng độ phân giải thường cao hơn và chi phí thấp hơn.
  • Từ bản đồ đường đồng mức: Sử dụng các đường đồng mức trên bản đồ để tạo mô hình số độ cao DEM. Phương pháp này đơn giản nhưng độ chính xác phụ thuộc vào độ chính xác của bản đồ gốc.

Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng DEM

  • Độ phân giải: Độ lớn của mỗi ô pixel trong DEM Raster hoặc kích thước của các tam giác trong DEM Vector.
  • Độ chính xác: Sai số giữa giá trị độ cao thực tế và giá trị độ cao trên DEM.
  • Vùng phủ: Diện tích khu vực được bao phủ bởi DEM.
  • Nguồn dữ liệu: Chất lượng của dữ liệu đầu vào (ảnh vệ tinh, LiDAR, bản đồ) ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng của DEM.

Với sự phát triển của công nghệ, DEM ngày càng trở nên chính xác và chi tiết hơn. Trong tương lai, DEM sẽ được tích hợp vào nhiều ứng dụng khác nhau, góp phần vào việc quản lý và khai thác tài nguyên một cách hiệu quả và bền vững. Liên hệ ngay Đất Hợp qua HOTLINE 0903 825 125 để được tư vấn chi tiết về các thiết bị thu thập dữ liệu phục vụ thành lập mô hình số độ cao (DEM) nhanh chóng!

>>> Xem thêm: Số hóa bản đồ: Góp phần hoàn thành mục tiêu chuyển đổi số quốc gia