Khảo sát địa chất biển là một quá trình được thực hiện nhằm cung cấp dữ liệu quan trọng về địa chất nằm dưới đáy biển và ven bờ biển bằng nhiều phương pháp và thiết bị chuyên dụng. Cụ thể các công việc được thực hiện khi khảo sát địa chất biển là gì? Khảo sát địa chất biển được thực hiện với mục đích gì?
Khái niệm địa chất biển
Địa chất biển là lĩnh vực nghiên cứu liên quan đến khảo sát địa vật lý, địa hóa, trầm tích và cổ sinh của đáy đại dương và bờ biển. Lĩnh vực địa chất biển có mối quan hệ chặt chẽ với vật lý hải dương và kiến tạo mảng, giúp hiểu rõ các quá trình diễn ra dưới đáy biển.
Nghiên cứu địa chất biển rất quan trọng vì nó cung cấp thông tin quý giá về việc tách giãn đáy biển và kiến tạo mảng. Đáy đại dương, với nhiều khu vực sâu và chưa được khám phá, là đối tượng nghiên cứu chính để lập bản đồ chi tiết. Điều này không chỉ hỗ trợ cho các mục tiêu quân sự dưới biển mà còn phục vụ cho các mục đích kinh tế, như khai thác dầu mỏ và mỏ kim loại.
Địa chất biển không chỉ giúp hiểu rõ về lịch sử hình thành của đại dương mà còn cung cấp cơ sở dữ liệu quan trọng cho việc quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường biển.
Bản đồ cấu trúc địa chất biển trên khu vực từ Phú Yên đến Bình Thuận.
Khảo sát địa chất biển là làm gì?
Khảo sát địa chất biển là quá trình thu thập, phân tích và đánh giá các thông tin về cấu trúc, thành phần, tính chất vật lý và lịch sử hình thành của lớp đất đá, trầm tích nằm dưới đáy biển và ven bờ biển. Quá trình này sử dụng nhiều phương pháp và thiết bị chuyên dụng, từ đơn giản đến hiện đại, để có được cái nhìn toàn diện và chi tiết về môi trường địa chất dưới lòng đại dương.
Khảo sát địa chất biển bao gồm việc thu thập, phân tích và đánh giá các thông tin về lớp đất đá, trầm tích nằm dưới đáy biển và ven bờ biển.
Các hoạt động chính trong khảo sát địa chất biển bao gồm:
- Thu thập mẫu vật: Lấy mẫu trầm tích, đá, nước biển từ các độ sâu khác nhau để phân tích trong phòng thí nghiệm.
- Đo đạc địa vật lý: Sử dụng các thiết bị như sonar, máy đo sâu hồi âm, máy đo địa chấn để vẽ bản đồ địa hình đáy biển, xác định cấu trúc ngầm và các đặc điểm địa chất khác.
- Quan sát trực quan: Sử dụng tàu ngầm điều khiển từ xa (ROV) hoặc thợ lặn để quan sát và ghi lại hình ảnh, video về đáy biển và các hiện tượng địa chất.
- Phân tích dữ liệu: Xử lý các dữ liệu thu thập được bằng phần mềm chuyên dụng để tạo ra các bản đồ, mô hình 3D và báo cáo chi tiết về địa chất biển.
Mục đích của khảo sát địa chất biển
– Tìm kiếm và khai thác tài nguyên thiên nhiên
Tìm kiếm và khai thác tài nguyên thiên nhiên là mục đích được biết đến nhiều nhất khi thực hiện công tác khảo sát địa chất biển.
Khảo sát địa chất biển giúp xác định vị trí, trữ lượng và chất lượng của các nguồn tài nguyên quý giá như dầu khí, khí đốt tự nhiên, khoáng sản (như Titan, kim loại quý hiếm,…), và các loại vật liệu xây dựng (cát, sỏi,…). Thông tin này là nền tảng quan trọng cho các hoạt động thăm dò và khai thác, đóng góp lớn vào sự phát triển kinh tế.
– Đánh giá và quản lý môi trường biển
Khảo sát địa chất biển cung cấp thông tin quan trọng về cấu trúc đáy biển, sự phân bố trầm tích, các quá trình địa chất đang diễn ra (ví dụ: xói lở, bồi tụ, hoạt động núi lửa ngầm,…). Điều này giúp các nhà khoa học và nhà quản lý hiểu rõ hơn về các yếu tố tự nhiên tác động đến môi trường biển, từ đó đưa ra các biện pháp bảo vệ, quản lý và sử dụng bền vững tài nguyên biển.
– Đảm bảo an toàn cho các công trình biển
Các công trình như giàn khoan dầu khí, đường ống dẫn khí, cáp viễn thông ngầm, công trình cảng biển,… đều cần được xây dựng trên nền móng địa chất ổn định. Khảo sát địa chất biển giúp xác định tính chất cơ học của đất nền, nguy cơ sạt lở, động đất, sóng thần,… từ đó đảm bảo an toàn và tuổi thọ cho các công trình này.
Khảo sát địa chất biển góp phần đảm bảo an toàn các các công trình như giàn khoan, đường ống, cảng biển,…
– Nghiên cứu khoa học và hiểu biết về Trái Đất
Khảo sát địa chất biển cung cấp những dữ liệu để nghiên cứu về lịch sử hình thành và phát triển của các đại dương, các quá trình địa chất toàn cầu, biến đổi khí hậu, cổ sinh vật học,… Những nghiên cứu này giúp con người hiểu rõ hơn về hành tinh mình đang sống và dự đoán các thay đổi trong tương lai.
– Phục vụ mục đích quốc phòng và an ninh
Thông tin về địa hình đáy biển, cấu trúc địa chất ngầm có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh quốc phòng, đặc biệt là trong lĩnh vực hải quân và phòng thủ bờ biển.
Một số phương pháp khảo sát địa chất biển điển hình
Có nhiều phương pháp và thiết bị hiện đại được ứng dụng để thu thập dữ liệu địa chất đáy biển. Mỗi phương pháp có vai trò nhất định đối với nghiên cứu cấu trúc, thành phần hay quá trình hình thành địa chất đáy.
- Khảo sát vật lý: Sử dụng các thiết bị thủy văn, máy đo sâu hồi âm hay radar xuyên lòng đất để thu thập dữ liệu cấu trúc địa chất biển. Những thiết bị này sẽ cung cấp dữ liệu hình ảnh chi tiết của các lớp đất dưới đáy biển, từ đó sử dụng chúng để phân tích trầm tích, phát hiện được các hiện tượng đứt gãy tầng địa chất, đồng thời xác định được các khối đá phiến, đá vôi và chiều sâu.
- Khoan lấy mẫu: Phương pháp giúp thu thập mẫu từ đáy biển ở nhiều độ sâu khác nhau, từ đó phân tích thành phần và tuổi của các lớp trầm tích. Các mẫu được thu thập và đưa lên mặt đất, phân tích dưới ống kính hiển vi hoặc dùng phương pháp hóa học để tìm hiểu về thành phần, tính chất hóa học, vật lý cũng như lịch sử hình thành và các giai đoạn thay đổi của lớp địa chất biển.
- Mô hình địa chất: Dữ liệu được thu thập từ quá trình khảo sát thực địa được xử lý qua các phần mềm như HYPACK, SonarWiz,… để tái tạo mô hình địa chất 3D chính xác của khu vực. Từ đó, cung cấp hình ảnh trực quan của các lớp đất, trầm tích ở đáy biến và giúp dự đoán các hiện tượng dịch chuyển, nguy cơ sạt lở, cũng như phục vụ cho khai thác tài nguyên.
Khảo sát địa hình đáy biển ứng dụng kết hợp giữa các thiết bị và phần mềm công nghệ cao.
Khảo sát địa chất biển là quá trình gồm nhiều giai đoạn khác nhau và ứng dụng nhiều thiết bị, phần mềm kết hợp. Để được tư vấn chi tiết hơn về khảo sát địa chất biển, cũng như các thiết bị và phần mềm được sử dụng cho công tác này, hãy gọi ngay đến HOTLINE 0903 825 125 để được hỗ trợ chi tiết.
>>> Xem thêm: Nghiên cứu địa chất đáy biển với hệ thống Sub Bottom Profiler
