Góc phương vị là một trong những loại góc được sử dụng nhiều trong trắc địa. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu về khái niệm góc phương vị, phân loại cũng như cách đo góc phương vị bằng máy toàn đạc điện tử.
Góc phương vị là gì?
Góc phương vị là một khái niệm cơ bản trong nhiều lĩnh vực khác nhau như thiên văn học, điều hướng, địa vật lý và kỹ thuật. Trong trắc địa, góc phương vị là phép đo góc giữa hướng tham chiếu (thường là hướng bắc thực) và hướng đến một điểm cụ thể, được đo theo chiều kim đồng hồ từ phía Bắc. Góc này rất quan trọng để xác định vị trí và hướng chính xác trên bề mặt Trái Đất.
2 loại góc phương vị
– Góc phương vị thực:
Góc phương vị thực của một đường thẳng là góc bằng, tính từ hướng Bắc kinh tuyến thực theo chiều kim đồng hồ đến đường thẳng đó, có trị số nằm trong khoảng 0° đến 360°.
Góc AMN là góc phương vị thực của cạnh MN.
– Góc phương vị từ:
Góc phương vị từ của một đường thẳng là góc bằng, tính từ hướng Bắc kinh tuyến từ theo chiều kim đồng hồ đến đường thẳng đó, có giá trọ nằm trong khoảng 0° đến 360°.
Góc AMN là góc phương vị từ của cạnh MN.
Độ lệch từ sẽ thay đổi theo không gian và thời gian:
- Lệch từ giữa vùng này và vùng khác có thể khác nhau vài chục độ.
- Lượng biến đổi của độ lệch từ tại một vị trí trong vòng một ngày đêm trung bình là ±15’ đôi khi tới 1°.
Giá trị độ lệch tại một điểm theo hướng Bắc thực và Bắc từ.
Hướng dẫn xác định góc phương vị bằng máy toàn đạc điện tử
Việc xác định góc phương vị bằng máy toàn đạc điện tử bao gồm một loạt các bước để đảm bảo độ chính xác. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách thực hiện này:
– Chuẩn bị và thiết lập máy:
- Thiết lập máy toàn đạc.
- Cân bằng máy: Sử dụng cân bằng điện tử tích hợp của máy toàn đạc điện tử hoặc cân bằng bọt thuỷ để đảm bảo thiết bị ở mức cân bằng.
- Bật máy và truy cập vào chương trình đo. Với máy toàn đạc điện tử sẽ dùng chương trình Inverse để tính khoảng cách và góc phương vị giữa hai điểm.
Lưu ý mỗi loại máy sẽ có cách sử dụng cũng như chương trình của máy khác nhau cần phải đọc hướng dẫn hoặc hỗ trợ từ phía kỹ thuật cung cấp máy.
– Xác định góc phương vị:
- Vào chương trình xong.
- Đo trực tiếp 2 điểm ngoài thực địa và lấy toạ độ 2 điểm từ bộ nhớ ra.
- Máy sẽ cho kết quả khoảng cách ngang và dọc, góc phương vị 2 điểm sau khi có đủ tọa độ 2 điểm.
Thường xuyên hiệu chỉnh máy toàn đạc để duy trì độ chính xác của phép đo.
Cần lưu ý đến các yếu tố môi trường như nhiệt độ, gió có thể ảnh hưởng đến phép đo.
Lưu giữ hồ sơ chi tiết về tất cả các phép đo, bao gồm tọa độ của trạm và các điểm tham chiếu, các góc được đo và mọi hiệu chỉnh được áp dụng.
Để đảm bảo độ chính xác, hãy lặp lại phép đo nhiều lần và lấy giá trị trung bình của các số đọc.
Đảm bảo không có vật cản hoặc bề mặt phản chiếu nào có thể cản trở phép đo.
Cân bằng lại thiết bị nếu cần thiết và kiểm tra lại sự căn chỉnh với các điểm phía sau và các điểm tầm nhìn xa.
Lựa chọn máy toàn đạc cũng là yếu tố quyết định đến kết quả đo.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về góc phương vị cũng như cách xác định góc phương vị bằng máy toàn đạc điện tử, hãy liên hệ ngay Đất Hợp qua HOTLINE 0903 825 125 để được hỗ trợ nhanh nhất!
Tham khảo Nguyễn Tấn Lộc (2018). Trắc địa đại cương. Nhà xuất bản: Đại học Quốc Gia Tp. Hồ Chí Minh.
>>> Xem thêm: Cho thuê máy toàn đạc điện tử: Trimble C3 5”, Leica TS02 PLUS 5”, Leica TS06 PLUS 5” R500
