Dự đoán bão lũ, thiên tai là một vấn đề được quan tâm rộng rãi không chỉ đối với các cấp, ban quản lý mà còn đóng vai trò quan trọng trong đời sống của người dân. Mỗi năm, Việt Nam chịu ảnh hưởng lớn từ đời sống người dân cho đến kinh tế do các cơn bão lũ, thiên tai. Vậy chúng ta có thể dự đoán bão lũ được hay không? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau!
Thách thức trong dự đoán bão lũ, thiên tai ở Việt Nam
Tại Việt Nam hiện nay, công tác dự đoán bão lũ, thiên tai gặp nhiều khó khăn từ nhiều tác nhân như khí hậu, địa hình, cơ sở hạ tầng cũng như khả năng ứng dụng công nghệ. Cụ thể, những thách thức phải đối mặt khi dự đoán bão lũ, thiên tai tại Việt Nam bao gồm:
- Biến đổi khí hậu: Làm gia tăng mức độ khó lường của thiên tai, khiến mô hình dự báo trở nên kém chính xác hơn.
- Địa hình phức tạp: Việt Nam có bờ biển dài, nhiều vùng núi, sông ngòi chằng chịt, gây khó khăn trong việc dự đoán chính xác hướng đi và cường độ của bão, lũ quét.
- Hạ tầng quan trắc còn hạn chế: Mạng lưới trạm quan trắc chưa dày đặc, thiếu các thiết bị hiện đại tại một số khu vực.
- Dữ liệu lịch sử chưa đầy đủ: Việc thiếu dữ liệu dài hạn về bão lũ ảnh hưởng đến độ chính xác của mô hình dự báo.
- Khả năng ứng dụng công nghệ còn hạn chế: Một số công nghệ tiên tiến như AI, mô hình dự báo hiện đại chưa được triển khai rộng rãi hoặc còn phụ thuộc vào nước ngoài.
Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức trong công tác dự đoán bão lũ, thiên tai.
Có thể dự đoán bão lũ hay không?
Hiện nay, mặc dù còn đối mặt với nhiều thách thức, nhưng chúng ta có thể dự đoán bão lũ và đưa ra cảnh báo sớm nhờ vào các công nghệ hiện đại như mô hình dự báo khí tượng, vệ tinh quan sát Trái Đất, radar thời tiết và trí tuệ nhân tạo (AI).
– Dự đoán bão lũ bằng hệ thống vệ tinh quan sát Trái Đất
Hệ thống vệ tinh giúp theo dõi khí quyển, nhiệt độ mặt nước biển, lượng mây, tốc độ gió… Các vệ tinh dự đoán bão lũ bằng cách thu thập dữ liệu từ không gian, truyền về trung tâm phân tích để dự đoán cường độ và hướng đi của bão. Một số ví dụ điển hình như NOAA (Mỹ), Himawari (Nhật Bản), METEOSAT (châu Âu).
Hệ thống vệ tinh NOAA (Mỹ) được dùng để thu thập dữ liệu, phân tích và dự đoán bão lũ, thiên tai.
– Dự đoán bão lũ bằng Radar thời tiết Doppler
Radar được sử dụng để dự đoán bão lũ bằng cách dùng sóng vô tuyến để phát hiện lượng mưa, tốc độ gió, hướng di chuyển của cơn bão. Radar phát xung điện từ, sóng phản hồi từ các hạt mưa giúp xác định vị trí và cường độ của cơn bão. Tại Việt Nam, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia sử dụng hệ thống radar để thu thập các thông tin về thời tiết.
– Dự đoán bão lũ bằng mô hình dự báo số trị (Numerical Weather Prediction – NWP)
Hệ thống sử dụng phương trình vật lý để mô phỏng sự thay đổi của khí quyển. Thông qua việc nhập dữ liệu thời tiết vào siêu máy tính, mô hình tính toán và đưa ra dự báo bão lũ về đường đi, cường độ bão. Một số ví dụ điển hình như: GFS (Mỹ), ECMWF (châu Âu), WRF (mô hình thời tiết khu vực).
– Dự đoán bão lũ bằng trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học (Machine Learning)
AI và Machine Learning được sử dụng giúp phân tích dữ liệu khí tượng nhanh hơn, cải thiện độ chính xác khi dự đoán bão lũ. AI học từ dữ liệu lịch sử, nhận diện mô hình thời tiết để đưa ra dự đoán sớm về bão, lũ. Ví dụ như, Google DeepMind đang phát triển AI dự báo thời tiết chính xác hơn so với mô hình truyền thống.
Google ứng dụng AI để phát triển khả năng dự báo thời tiết.
– Dự đoán bão lũ bằng Internet of Things (IoT) và cảm biến thời tiết
Mạng lưới cảm biến đặt tại các khu vực dễ bị ảnh hưởng để thu thập dữ liệu thời gian thực. Cảm biến đo lượng mưa, mực nước sông, độ ẩm không khí… gửi dữ liệu về trung tâm xử lý để cảnh báo sớm. Tại Việt Nam đã ứng dụng công nghệ này tại các trạm đo lũ trên sông Hồng, sông Cửu Long.
Cảm biến thời tiết và công nghệ Internet of Things đã được ứng dụng để dự đoán bão lũ.
Việt Nam đã và đang ứng dụng nhiều công nghệ hiện đại để dự đoán và cảnh báo bão lũ. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức về hạ tầng, dữ liệu và năng lực công nghệ. Việc đầu tư vào AI, mô hình dự báo số trị, vệ tinh và cảm biến IoT sẽ giúp nâng cao khả năng dự báo, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra.
Hy vọng những thông tin trên hữu ích cho bạn đọc. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về dự đoán bão lũ, cũng như các thiết bị, công nghệ ứng dụng trong công tác dự đoán bão lũ, hãy gọi ngay đến HOTLINE 0903 825 125 để được hỗ trợ chi tiết!
>>> Xem thêm: Dự đoán bão lũ với hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn
