Con quay hồi chuyển là một khái niệm quen thuộc trong đa dạng ứng dụng nói chung vào khảo sát thủy đạc nói riêng. Vậy con quay hồi chuyển là gì? Trong khảo sát thủy đạc, con quay hồi có chức năng và nhiệm vụ gì? Hãy cùng Đất Hợp tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!
Con quay hồi chuyển là gì?
Con quay hồi chuyển được biết đến là một thiết bị dùng để đo đạc hay duy trì phương hướng. Chúng hoạt động dựa trên các nguyên tắc bảo toàn mô men động lượng.
Về bản chất, con quay cơ học là một bánh xe hay đĩa quay với các trục quay tự do theo mọi hướng. Phương hướng này thay đổi nhiều hay ít tùy thuộc vào mô men xoắn bên ngoài hơn là liên quan đến con quay có vận tốc cao mà không cần mô men động lượng lớn. Vì mô men xoắn được tối thiểu hóa bởi việc gắn kết thiết bị trong các khớp vạn năng (gimbal), hướng của nó duy trì gần như cố định bất kể so với bất kỳ chuyển động nào của vật thể mà nó tựa lên.
Con quay hồi chuyển về bản chất là một bánh xe hay đĩa quay với các trục quay tự do theo mọi hướng.
Ngoài ra, có một số những con quay hoạt động dựa trên các nguyên tắc vận hành như các thiết bị điện, con quay MEMS vi mạch đóng gói được tìm thấy trên các thiết bị sử dụng điện, laser vòng trạng thái rắn, con quay sợi quang học, và con quay lượng tử siêu nhạy.
Chức năng chính và đặc điểm của con quay hồi chuyển
– Chức năng chính của con quay hồi chuyển
Con quay hồi chuyển được sử dụng trong các hệ định vị quán tính nơi mà la bàn từ không thể hoạt động (tương tự như trong kính thiên văn Hubble) hoặc không đạt đủ độ chính xác (như ICBM). Mặt khác, để ổn định hoạt động của các thiết bị bay như máy bay không người lái hay máy bay trực thăng được điều khiển thông qua tín hiệu radar.
Nhờ khả năng cung cấp độ chính xác cao, con quay hồi chuyển còn được dùng trong định hướng cho hoạt động khai thác mỏ, hầm lò,…
Con quay hồi chuyển được sử dụng trong các hệ định vị quán tính hoặc ổn định hoạt động của các thiết bị bay điều khiển thông qua radar.
– Đặc điểm của con quay hồi chuyển
Con quay hồi chuyển đặc trưng bởi các khả năng như tiến động và chương động. Trong một số trường hợp, con quay hồi chuyển có thể được sử dụng để làm la bàn con quay, loại thay thế hoặc bổ sung cho la bàn từ (trên máy bay, tàu thuyền, và phi thuyền không gian).
Con quay hồi chuyển được dùng để mang lại sự ổn định (kính thiên văn Hubble, xe đạp, xe máy và tàu thuyền) hoặc được ứng dụng như một bộ phận của hệ dẫn đường quán tính, và các hiệu ứng hồi chuyển được sử dụng trong boomerang và yo-yo. Một số thiết bị quay khác như bánh đà cũng có cách hoạt động giống con quay hồi chuyển, mặc dù hiệu ứng hồi chuyển không được sử dụng.
Một số nhiệm vụ của con quay hồi chuyển trong khảo sát thủy đạc
– Con quay hồi chuyển được ứng dụng để tự động điều khiển tàu thuyền và đảm bảo an toàn trên biển
Trong một đề tài nghiên cứu cấp bộ đã được thực hiện bởi TS Vũ Đức Lập cùng với các cộng sự thuộc Trường Đại học Hàng hải Việt Nam, thiết bị con quay hồi chuyển được ứng dụng trong tự động điều khiển tàu thuyền và an toàn trên biển đã được nghiên cứu thiết kế và chế tạo thành công.
Những con quay hồi chuyển dần khẳng định được sự quan trọng nhờ khả năng ứng dụng trong quá trình xác định phương hướng di chuyển của các phương tiện vận tải thuỷ hoạt động trên biển. Trong khi đó, để có thể trang bị dụng này cần phải có nguồn kinh phí tương đối và hầu như đều phải nhập từ từ nước ngoài. Chính vì lý do đó mà các tác giả đã nghiên cứu, chế tạo thiết bị con quay hồi chuyển phù hợp với vật liệu và công nghệ trong nước, dễ thao tác sử dụng, góp phần hạ giá thành sản phẩm.
– Con quay hồi chuyển giúp hạn chế chồng chềnh trên tàu thuyền, giảm cảm giác say sóng
Với hình dáng tương tự một quả cầu bằng kim loại cỡ lớn, thiết bị mang tên “Seakeeper” chính là một bước tiến mới về công nghệ, trong lĩnh vực sản xuất tàu thuyền. Thiết bị này là một con quay chuyển nặng khoảng 181kg.
Con quay hồi chuyển giúp hạn chế chồng chềnh trên tàu thuyền, giảm cảm giác say sóng.
Về bản chất, thiết bi này là một con quay hồi chuyển có thể lắp đặt vừa trên hầu hết mọi con thuyền cỡ vừa, để hạn chế sự chồng chềnh do sóng biển tạo ra. Từ đó, giúp hạn chế tối đa cảm giác say sóng, cũng như sự bất tiện trong các chuyến hành trình đường thủy cho hành khách.
Hy vọng rằng thông qua bài viết trên, Đất Hợp đã có thể giúp bạn đọc hiểu thêm về chức năng và nhiệm vụ của con quay hồi chuyển trong khảo sát thủy đạc. Ngoài ra, nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay đến Đất Hợp qua HOTLINE 0903 825 125 để được hỗ trợ tư vấn nhanh chóng nhất!
>>> Xem thêm: Có cần đưa dữ liệu GPS và Gyro Compass vào cảm biến chuyển động?
