Biên độ triều là một khái niệm quan trọng và cần phải được theo dõi với nhiều mục đích khác nhau như quản lý tàu thuyền và giao thông đường thủy, ứng phó thiên tai, quy hoạch và xây dựng cơ sở hạ tầng,… Trong bài viết sau, hãy cùng Đất Hợp tìm hiểu về biên độ triều và những lý do vì sao cần phải theo dõi yếu tố này.
Biên độ triều là gì?
Trước khi tìm hiểu về khái niệm biên độ triều, chúng ta cần hiểu rõ hiện tượng thủy triều và khái niệm về triều.
– Triều là gì?
Triều hay thủy triều là hiện tượng nước biển và nước sông dâng lên và rút xuống theo chu kỳ thời gian, chịu ảnh hưởng của các yếu tố thiên văn. Trong từ Hán-Việt, “thủy” có nghĩa là nước, còn “triều” chỉ mức độ nước dâng lên và hạ xuống.
Sự thay đổi lực hấp dẫn từ Mặt Trăng (chủ yếu) và một phần nhỏ từ Mặt Trời tác động đến một điểm trên bề mặt Trái Đất, kết hợp với sự quay của Trái Đất, đã tạo ra hiện tượng nước dâng (gọi là “nước lớn”) và nước rút (gọi là “nước ròng”) vào những thời điểm nhất định trong ngày.
– Biên độ triều là gì?
Biên độ triều là sự chênh lệch độ cao giữa mực nước biển khi thủy triều dâng cao nhất (triều cao) và khi thủy triều rút xuống thấp nhất (triều thấp) tại một vị trí cụ thể. Nói cách khác, đó là khoảng cách theo chiều thẳng đứng giữa đỉnh sóng triều và đáy sóng triều.
Ví dụ: Nếu tại một địa điểm, khi triều lên cao nhất mực nước đạt 3 mét so với mực nước biển trung bình, và khi triều rút xuống thấp nhất mực nước chỉ còn 1 mét, thì biên độ triều tại đó là 2 mét (3m – 1m = 2m).
Biên độ triều là sự chênh lệch độ cao giữa mực nước biển khi thủy triều dâng cao nhất (triều cao) và khi thủy triều rút xuống thấp nhất (triều thấp) tại một vị trí cụ thể.
Các yếu tố ảnh hưởng đến biên độ triều
Trên thực tế, biên độ triều sẽ chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau, điển hình như:
- Vị trí địa lý: Các vị trí khác nhau trên Trái Đất có biên độ triều khác nhau.
- Hình dạng của bờ biển: Các vị trí có bờ biển dạng vịnh, cửa sông thường có biên độ triều lớn hơn so với các vị trí có bờ biển thẳng.
- Sức gió: Gió mạnh có thể làm tăng hoặc giảm biên độ triều.
- Áp suất khí quyển: Sự thay đổi áp suất khí quyển cũng ảnh hưởng đến mực nước biển và do đó ảnh hưởng đến biên độ triều.
- Mặt Trăng và Mặt Trời: Lực hấp dẫn của Mặt Trăng và Mặt Trời là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng thủy triều. Khi Mặt Trăng, Trái Đất và Mặt Trời thẳng hàng, biên độ triều sẽ lớn nhất (triều cường).
Khi Mặt Trăng, Trái Đất và Mặt Trời thẳng hàng, biên độ triều sẽ lớn nhất và được gọi là hiện tượng triều cường.
Vì sao phải theo dõi biên độ triều?
Như đã đề cập, biên độ triều là sự biến đổi của mực nước biển theo thời gian do tác động của lực hấp dẫn từ Mặt Trăng, Mặt Trời và các yếu tố khác. Việc theo dõi biên độ triều có ý nghĩa quan trọng trong nhiều lĩnh vực, từ nghiên cứu khoa học đến quản lý tài nguyên và phát triển kinh tế.
Biên độ triều có ảnh hưởng rất lớn đến nhiều hoạt động của con người và môi trường, bao gồm:
– Quản lý tàu thuyền và giao thông đường thủy
Việc theo dõi biên độ triều giúp các nhà quản lý giao thông đường thủy lên kế hoạch cho các chuyến đi của tàu thuyền. Biên độ triều ảnh hưởng trực tiếp đến độ sâu của luồng lạch, đặc biệt là ở các khu vực ven biển và cửa sông. Độ sâu thay đổi theo triều có thể gây ra nguy hiểm cho tàu, vì vậy thông tin về biên độ triều giúp đảm bảo an toàn cho giao thông đường thủy.
– Ứng phó kịp thời với thiên tai
Theo dõi biên độ triều là một phần quan trọng trong công tác dự báo và ứng phó với thiên tai. Sự biến động của triều có thể dẫn đến ngập lụt trong các khu vực ven biển, đặc biệt trong bão hoặc lũ lụt. Việc nắm bắt thông tin này giúp các cơ quan chức năng đưa ra các biện pháp cảnh báo, sơ tán và cứu trợ kịp thời. Xem thêm: Dự đoán bão lũ với hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn>>>
– Nghiên cứu biến đổi môi trường
Biên độ triều cũng có vai trò quan trọng trong nghiên cứu môi trường. Sự biến đổi của triều có thể ảnh hưởng đến sinh thái của các hệ sinh thái ven biển, như rừng ngập mặn và cỏ biển. Theo dõi biên độ triều giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về tác động của biến đổi khí hậu, ô nhiễm và sự phát triển của các loài sinh vật.
– Quy hoạch đô thị và xây dựng cơ sở hạ tầng
Trong quy hoạch đô thị và xây dựng cơ sở hạ tầng, việc nắm rõ biên độ triều là rất cần thiết. Các dự án như cầu, bến cảng và công trình ven biển cần được thiết kế để chịu đựng sự biến đổi của triều và ngăn ngừa thiệt hại do ngập lụt. Thông tin về biên độ triều giúp các kỹ sư và nhà quy hoạch đưa ra các quyết định hợp lý.
Theo dõi biên độ triều để xây dựng các dự án cơ sở hạ tầng.
– Quản lý tài nguyên nước
Biên độ triều ảnh hưởng đến chất lượng và nguồn cung cấp nước ở các khu vực ven biển. Sự thay đổi mực nước có thể dẫn đến sự xâm nhập của nước mặn vào các nguồn nước ngọt, ảnh hưởng đến nông nghiệp và sinh hoạt. Theo dõi biên độ triều giúp các nhà quản lý tài nguyên nước có các biện pháp bảo vệ và duy trì nguồn nước ngọt.
– Hoạt động du lịch và giải trí ngoài trời
Trong ngành du lịch, đặc biệt là các hoạt động liên quan đến biển, việc theo dõi biên độ triều rất quan trọng. Biên độ triều ảnh hưởng đến các hoạt động như bơi lội, lặn biển và các hoạt động thể thao dưới nước. Thông tin về triều cũng giúp các doanh nghiệp du lịch lên kế hoạch cho các sự kiện và hoạt động ngoài trời.
Theo dõi biên độ triều là hoạt động cần thiết trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Có thể thấy rằng, sự biến động của triều không chỉ ảnh hưởng đến đời sống con người mà còn tác động đến hệ sinh thái và tài nguyên thiên nhiên.
Việc đầu tư vào công nghệ và hệ thống theo dõi biên độ triều là rất quan trọng để đảm bảo an toàn và bền vững cho hoạt động trên biển cũng như kinh tế biển. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay đến HOTLINE 0903 825 125 để được tư vấn chi tiết!
>>> Xem thêm: 3 loại cảm biến đo thủy triều phổ biến!
