Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và những hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng, việc hiểu biết về quan trắc khí tượng thủy văn trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Quan trắc khí tượng thủy văn không chỉ giúp theo dõi và phân tích các điều kiện thời tiết, mà còn đóng vai trò thiết yếu trong việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản và cần thiết về quan trắc khí tượng thủy văn.
Quan trắc khí tượng thủy văn là gì?
Quan trắc khí tượng thủy văn là việc quan sát và đo đạc một cách hệ thống, trực tiếp hoặc gián tiếp, các thông số thể hiện trạng thái, hiện tượng và quá trình biến đổi của khí quyển, nước sông, suối, kênh, rạch, hồ và nước biển.
Công trình nào cần quan trắc khí tượng thủy văn?
Theo quy định tại khoản 3 Điều 13 của Luật khí tượng thủy văn, có 11 công trình phải thực hiện quan trắc khí tượng thủy văn, bao gồm:
- Sân bay dân dụng.
- Đập, hồ chứa nước loại đặc biệt quan trọng, lớn và vừa theo quy định của Chính phủ về quản lý an toàn đập và hồ chứa, cũng như theo quy trình vận hành liên hồ chứa trên các lưu vực sông.
- Bến cảng thuộc cảng biển loại I và loại II theo danh mục do Bộ Giao thông vận tải công bố. Xem thêm: Bản đồ cảng biển và tiêu chí phân loại cảng biển Việt Nam>>>
- Bến cảng quân sự thực hiện quan trắc và cung cấp thông tin khí tượng thủy văn theo quy định của Bộ Quốc phòng.
- Cầu có khẩu độ thông thuyền từ 500 mét trở lên.
- Tháp thu phát sóng phát thanh, truyền hình có kết hợp với hoạt động tham quan và kinh doanh phục vụ khách.
- Cáp treo phục vụ hoạt động tham quan, du lịch.
- Vườn quốc gia. Xem thêm: Quy định về trạm quan trắc khí tượng thủy văn trong vườn quốc gia>>>
- Tuyến đường cao tốc nằm trong khu vực thường xuyên có thời tiết nguy hiểm, được xác định theo phân vùng rủi ro thiên tai do Tổng cục Khí tượng Thủy văn công bố và cập nhật định kỳ 3 năm một lần.
- Cảng thủy nội địa tổng hợp loại I trở lên.
- Các công trình đặc thù như các đảo thuộc quần đảo Trường Sa, nhà giàn thuộc các cụm Dịch vụ Kinh tế – Kỹ thuật (DK1), và sân bay quân sự phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh.
Quan trắc khí tượng thủy văn đo và ghi lại các chỉ tiêu gì?
Hệ thống quan trắc khí tượng thuỷ văn bao gồm việc đo và ghi lại các chỉ tiêu khí tượng sau đây:
- Nhiệt độ: Đo và ghi lại nhiệt độ không khí, thường được đo bằng độ Celsius (°C) hoặc Fahrenheit (°F). Nhiệt độ là một yếu tố quan trọng trong việc đánh giá và dự báo thời tiết.
- Áp suất không khí: Đo và ghi lại áp suất không khí, thường được đo bằng hectopascal (hPa) hoặc inch thủy ngân (inHg). Áp suất không khí thay đổi theo độ cao và có ảnh hưởng đến thời tiết.
- Độ ẩm: Đo và ghi lại độ ẩm không khí, thường được biểu diễn dưới dạng phần trăm (%). Độ ẩm là lượng hơi nước có trong không khí và ảnh hưởng đến sự thoáng khí và cảm nhận về môi trường.
- Tốc độ gió: Đo và ghi lại tốc độ gió, thường được đo bằng mét/giây (m/s), kilômét/giờ (km/h) hoặc dặm/giờ (mph). Tốc độ gió là yếu tố quan trọng trong việc dự báo thời tiết và ảnh hưởng đến điều kiện môi trường.
- Hướng gió: Đo và ghi lại hướng mà gió đang thổi, thường được biểu diễn bằng các hướng đông, tây, nam, bắc hoặc các góc đo từ phương bắc theo chiều kim đồng hồ (độ).
- Lượng mưa: Đo và ghi lại lượng mưa, thường được đo bằng milimét (mm) hoặc inch (in). Lượng mưa là thông tin quan trọng trong việc đánh giá môi trường và tài nguyên nước.
- Tầm nhìn: Đo và ghi lại tầm nhìn, thường được biểu diễn bằng mét (m) hoặc dặm (mi). Tầm nhìn là khoảng cách xa nhất mà mắt người có thể nhìn thấy rõ các đối tượng.
Hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn được thiết kế như thế nào?
Hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn gồm các thiết bị là thiết bị cảm biến & quan trắc, thiết bị truyền thông và ghi dữ liệu, thiết bị phần mềm.
- Cảm biến và thiết bị quan trắc khí tượng thủy văn: Một số thiết bị như nhiệt kế thiết bị đo tốc độ gió, hướng gió, thiết bị đo mưa, cảm biến áp suất, cảm biến động đất, và thiết bị đo mực nước để thu thập dữ liệu về khí tượng và thuỷ văn.
- Thiết bị truyền thông và ghi dữ liệu của hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn: Thiết bị datalogger thu thập dữ liệu, Internet,
- Phần mềm hiển thị thông tin của hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn: Phần mềm hiển thị thông tin có đầy đủ các chức năng hiển thị thông số, gồm các đồ thị, biểu đồ mô tả kết quả,…
Qua những thông tin trên, hy vọng rằng bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn về quy trình, thiết bị và tầm quan trọng của công tác quan trắc khí tượng thủy văn. Việc nắm vững thông tin về khí tượng thủy văn không chỉ giúp nâng cao nhận thức cộng đồng mà còn hỗ trợ các quyết định liên quan đến phát triển kinh tế và bảo vệ an toàn cho cuộc sống. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay đến HOTLINE 0903 825 125 để được hỗ trợ nhanh nhất nhé!
>>> Xem thêm: Sử dụng dữ liệu quan trắc khí tượng thủy văn trong nghiên cứu khí hậu