Trạm AIS ảo là gì? Chức năng và cách để tạo ra các trạm AIS ảo

Bên cạnh các trạm AIS vật lý gắn trên tàu và phao, trạm AIS ảo (Virtual AIS Station) ngày càng được ứng dụng rộng rãi vì tính linh hoạt và khả năng cảnh báo tức thì. Bài viết này giải thích trạm AIS ảo là gì, các chức năng chính, khi nào nên dùng và quy trình tạo trạm AIS ảo.

Các nội dung chính

Trạm AIS ảo là gì?

Trạm AIS ảo (Virtual AIS Station) là một “đối tượng ảo” được tạo ra và phát đi thông qua hệ thống AIS bờ hoặc phao/đèn hàng hải có tích hợp AIS. Khác với AIS thật (vật lý, gắn trên tàu hoặc trạm bờ), trạm ảo không tồn tại phần cứng tại vị trí hiển thị, mà tín hiệu AIS được phát từ một trạm khác (ví dụ từ VTS, đài bờ).

Khi được cấu hình, trạm bờ gửi bản tin AIS chứa tọa độ và thông tin mô tả, khiến các hệ thống trên tàu (ECDIS, ECS, phần mềm hiển thị AIS, radar có tích hợp AIS) hiện lên một “mục tiêu” tại vị trí đó, dù thực tế không có thiết bị vật lý ở chỗ này.

Trạm AIS ảo là một “đối tượng ảo” được tạo ra và phát đi thông qua hệ thống AIS bờ hoặc phao/đèn hàng hải có tích hợp AIS.

Chức năng của trạm AIS ảo

Trạm AIS ảo được dùng đa dạng trong quản lý hàng hải nhờ khả năng thay đổi nhanh và phát tín hiệu cảnh báo tức thì. Một số chức năng tiêu biểu:

Báo hiệu hàng hải ảo: Đánh dấu vị trí nguy hiểm tạm thời như tàu chìm, container trôi, bãi đá ngầm hoặc khu vực vừa xuất hiện vật cản.
Hỗ trợ điều hướng: Hiển thị luồng chạy tàu, biên luồng tạm thời, phao ảo khi chưa kịp lắp phao vật lý.
Cảnh báo an toàn: Thông báo ngay cho tàu thuyền về điểm nguy hiểm, giảm nguy cơ va chạm và mắc cạn.
Tích hợp VTS: Giúp cơ quan quản lý vùng nước (VTS) hướng dẫn tàu mà không cần lắp đặt thêm nhiều thiết bị vật lý.
Bổ trợ cho phao thật: Kết hợp với phao vật lý để gia tăng độ an toàn, nhất là khi phao không nhìn thấy bằng mắt thường.

Trạm AIS ảo được dùng khi nào?

Trạm AIS ảo phù hợp trong nhiều tình huống thực tế, ví dụ:

Cảnh báo tạm thời về chướng ngại vật: Tàu chìm, container trôi, bãi đá mới xuất hiện, trạm AIS ảo cho phép cảnh báo ngay mà không phải chờ thả phao.
Hỗ trợ thi công trên biển: Khi nạo vét, đặt cáp ngầm, khoan khảo sát, trạm AIS ảo báo vùng cấm tức thời cho tàu qua lại.
Thay đổi luồng chạy tức thời: Khi luồng bị thay đổi do bồi lấp hoặc sửa chữa, trạm ảo có thể dời nhanh, linh hoạt hơn phao vật lý.
Môi trường khắc nghiệt: Ở vùng sóng lớn, băng trôi (ví dụ Bắc Cực), phao dễ hỏng, trạm AIS ảo là giải pháp thay thế đáng tin cậy.
Tăng cường cảnh báo từ xa: Khi tàu chưa nhìn thấy báo hiệu vật lý, AIS ảo giúp nhận cảnh báo sớm trên ECDIS.

Trạm AIS ảo được dùng trong nhiều tình huống thực tế như cảnh báo, hỗ trợ thi công hay thay đổi luồng tức thời.

Cách để tạo ra các trạm AIS ảo

Việc tạo trạm AIS ảo được thực hiện tại trạm AIS bờ hoặc hệ thống VTS. Quy trình tổng quan:

Xác định vị trí và tính chất cảnh báo: Nhập tọa độ GPS (lat/long), chọn loại đối tượng (phao ảo, báo nguy, cấm đi lại…), mô tả cảnh báo.
Cấu hình trên phần mềm VTS / trạm AIS bờ: Kỹ thuật viên hoặc vận hành VTS nhập dữ liệu và thiết lập thông số phát.
Phát bản tin AIS thích hợp: Hệ thống bờ phát bản tin AIS loại AtoN Report (Message 21) hoặc các message phù hợp để mô tả trạm ảo.
Hiển thị trên tàu: Các thiết bị ECDIS/ECS/radar nhận và hiển thị mục tiêu ảo như một phao hoặc đèn thật.
Quản lý vòng đời cảnh báo: Khi tình huống chấm dứt, trạm ảo được vô hiệu hóa để tránh gây nhiễu thông tin.

Lưu ý: Việc tạo trạm ảo phải tuân theo quy định của cơ quan quản lý hàng hải để tránh gây nhầm lẫn cho giao thông thủy.

Việc tạo trạm ảo phải tuân theo quy định của cơ quan quản lý hàng hải để tránh gây nhầm lẫn cho giao thông thủy.

Để phát AIS ảo cần trạm AIS bờ hoặc thiết bị VTS có khả năng phát bản tin AtoN. Hiện có các sản phẩm chuyên dụng cho trạm bờ tích hợp AIS. Ví dụ, Đất Hợp đang phân phối dòng thiết bị tự động nhận dạng AIS VDL6000, có thể tích hợp vào hệ thống VTS để phát trạm AIS ảo, hỗ trợ hiển thị tương tự AIS thật trên ECDIS/ECS.

Trạm AIS ảo là công cụ linh hoạt, hiệu quả trong quản lý hàng hải hiện đại, cho phép cảnh báo, điều hướng và hỗ trợ VTS mà không cần đặt thiết bị vật lý tại vị trí cảnh báo. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về trạm AIS ảo, cũng như thiết bị AIS có thể tích hợp vào trạm AIS bờ, hãy gọi ngay đến HOTLINE 0903 825 125 ngay hôm nay để được tư vấn chi tiết.